Rynek rolny w Polsce charakteryzuje się dynamicznymi wahaniami cen, na które wpływ ma szereg czynników zarówno globalnych, jak i lokalnych. W niniejszym artykule przedstawione zostaną najnowsze notowania zakupowe zbóż i owoców, analiza determinujących je warunków oraz prognozy na najbliższe miesiące.

Aktualne notowania cen zbóż

W marcu 2024 roku obserwujemy zróżnicowanie cen na rynku zbóż. Najwyższe stawki dotyczą pszenicy konsumpcyjnej, której średnia cena skupu oscyluje wokół 1 250–1 300 zł/t, podczas gdy żyto notowane jest na poziomie 1 100–1 150 zł/t. W przypadku jęczmienia ceny wahają się między 1 150 a 1 200 zł/t, a kukurydza osiąga stawki rzędu 1 200–1 260 zł/t.

• Pszenica paszowa: 1 230–1 280 zł/t
• Owies: 950–1 000 zł/t
• Pszenica konsumpcyjna o parametrze 12,5% białka: 1 300–1 350 zł/t
• Żyto jare: 1 080–1 130 zł/t

Porównując do analogicznego okresu roku ubiegłego, ceny większości zbóż wzrosły o 5–8%, co wiąże się ze zmniejszoną podażą na rynkach światowych oraz nasilonym popytem na towary paszowe. Rolnicy chętniej sprzedają część zapasów, mając na względzie wysokie koszty magazynowania oraz ryzyko dalszych podwyżek cen surowców energetycznych.

Czynniki wpływające na wahania cen

Warunki pogodowe i plony

Niekorzystne warunki meteorologiczne, zwłaszcza susze w basenie Morza Czarnego i późne przymrozki w Europie Zachodniej, ograniczyły tegoroczne zbiory. Mniejsze plony przekładają się na wyższą wartość surowca – szczególnie w odniesieniu do pszenicy i kukurydzy. Jednocześnie regiony upraw wysychają pod wpływem rekordowo wysokich temperatur, co generuje dodatkowe koszty nawadniania.

Geopolityka i łańcuchy dostaw

Wojna na Ukrainie oraz sankcje wobec Rosji zmieniły tradycyjne trasy eksportowe zbóż. Zamiast portów nad Morzem Czarnym, część towaru trafia przez Bałtyk i Adriatyk, co podnosi koszty transportu. Problemy logistyczne oraz opóźnienia w odprawach celnych skutkują niestabilnością podaży na rynkach europejskich.

Inflacja i kurs walut

Wysoki poziom inflacji w strefie euro i strefie dolara przekłada się na droższe nawozy, paliwa i środki ochrony roślin. Słabszy kurs złotego zwiększa koszty importu komponentów do produkcji rolnej, co rolnicy próbują rekompensować poprzez podwyższanie cen skupu. Jednocześnie rosnące stopy procentowe w kredytach rolniczych wpływają na płynność finansową gospodarstw.

Notowania cen owoców

Rynek owoców sezonowych również wykazuje zróżnicowanie cen w zależności od gatunku i jakości dostawy. Najbardziej widoczny wzrost dotyczy jabłek deserowych, których średnia stawka skupu to 1,20–1,40 zł/kg, natomiast jabłka przemysłowe osiągają 0,90–1,10 zł/kg.

• Jabłka szampion i ligol: 1,30–1,50 zł/kg
• Gruszki konferencja: 2,10–2,30 zł/kg
• Truskawki (sezon wczesny): 5,00–6,50 zł/kg
• Czereśnie: 8,00–9,50 zł/kg
• Jagody amerykańskie: 20,00–22,00 zł/kg

Ceny owoców miękkich, takich jak truskawki i jagody, odzwierciedlają duże zapotrzebowanie sklepów sieciowych na asortyment lokalny. Nadwyżki po deszczowym maju wpłynęły na podaż, lecz zarazem podniosły koszty ochrony przed chorobami grzybowymi.

Logistyka i rola pośredników

Transport owoców i zbóż wymaga zachowania odpowiednich warunków, zwłaszcza temperatury i wilgotności. W skali kraju działa kilkaset centrów logistycznych, które magazynują towar przed dostawą do zakładów przetwórczych oraz sieci handlowych. Pośrednicy korzystają z nowoczesnych systemów monitoringu łańcucha chłodniczego, co minimalizuje straty jakościowe.

• Zbiory zbóż najczęściej przechowywane są w silosach wentylowanych
• Owoce dojrzewające transportowane są w kontrolowanej atmosferze
• Specjalne linie chłodnicze skracają czas od pola do magazynu

W dobie rosnącej konkurencji i nacisku na jakość, firmy inwestują w inteligentne systemy zarządzania stanem magazynowym, automatyzację sortowania i precyzyjną analizę parametrów towaru. Takie rozwiązania pozwalają obniżyć koszty i lepiej reagować na wahania cen.

Prognozy i perspektywy na najbliższe miesiące

Według analityków, ceny zbóż mogą utrzymać się na obecnym poziomie lub wzrosnąć o kolejne 3–5% do połowy roku, o ile nie nastąpi znacząca poprawa warunków pogodowych. W sektorze owoców kluczowe będzie lato — okres liczenia plonów jabłek i truskawek. Silny popyt krajowy i eksport do krajów Azji sprzyja utrzymaniu wysokich cen.

Inwestycje w odnawialne źródła energii, tak aby ograniczyć koszty produkcji nawozów czy napędu maszyn, stają się coraz bardziej popularne. Rolnicy rozważają również dywersyfikację upraw, wprowadzając strączkowe lub oleiste rośliny alternatywne do dotychczasowych zasiewów. Zwiększona dbałość o zrównoważony rozwój i zastosowanie precyzyjnego rolnictwa w dłuższej perspektywie może stabilizować ceny, redukując wpływ czynników losowych.

W obliczu rosnących wyzwań klimatycznych, geopolitycznych i ekonomicznych, kluczowe pozostaje monitorowanie bieżących notowań oraz elastyczne dostosowanie strategii sprzedaży. Dzięki temu producenci będą mogli zachować płynność finansową oraz wykorzystać okazje rynkowe, a konsumenci otrzymają dostęp do świeżych, wysokiej jakości produktów w konkurencyjnych cenach.